Türkiye Fındıkta Dünya Lideri Oldu, Ancak Üretici Aynı Sevinci Yaşayamıyor
Türkiye, İtalya ve ABD'deki rekolte düşüşlerinin ardından fındık piyasasında liderliğini daha da güçlendirdi. Ancak bu olumlu tablo, üreticilere yeterince yansımıyor.
İhracat Rakamlarında Rekor Artış
Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği (DKİB) verilerine göre, 2024 yılı fındık ihracatında miktar ve değer bazında önemli artışlar kaydedildi:
| Dönem | Miktar (Ton) | Değer (Milyon $) | Artış Oranı (%) |
|---|---|---|---|
| 2023 Yılı Genel Toplam | 324.438 | 2.638 | %14 miktar, %42 değer |
| 2024 İlk 4 Ay | 135.160 | 1.095 | %18 miktar, %36 değer |
Kabuklu ve İşlenmiş Fındıkta Büyük Sıçrama
2024’ün ilk dört ayında kabuklu ve işlenmiş fındık ihracatında patlama yaşandı:
| Fındık Türü | Miktar (Ton) | Değer (Milyon $) | Artış Oranı (%) |
|---|---|---|---|
| Kabuklu Fındık | 859 | 3,281 | %432 miktar, %443 değer |
| İşlenmiş Fındık | 77.307 | 632 | %21 miktar, %42 değer |
| İç Fındık | 56.991 | 459,686 | %13 miktar, %29 değer |
Dünya Talebindeki Artış Türkiye’yi Güçlendirdi
İtalya’da rekoltenin beklenen 140 bin ton yerine 65-70 bin ton civarında kalması ve ABD’deki verim kayıpları, dünya pazarında Türkiye’yi daha güçlü bir konuma getirdi. Büyük çikolata üreticileri ve ithalatçılar, fındık ihtiyaçlarını karşılamak için Türkiye’nin kapısını çaldı. Bu durum, ihracat miktarındaki artışın ötesinde değerde ciddi bir yükselişi de beraberinde getirdi.
Peki, Üretici Neden Kazanmıyor?
Fındık ihracatında elde edilen bu rekor gelir artışına rağmen, üreticinin kazancı aynı ölçüde artmıyor. Bunun başlıca nedenleri:
- Fiyat Politikası: Fındık fiyatları ihracatçı için kârlı seviyelere çıksa da üreticiler, maliyetlerin artmasına rağmen yeterli fiyatı alamıyor.
- Aracılar ve Komisyoncular: Üretici ile ihracatçı arasındaki aracılar, gelirlerin büyük kısmını paylaşıyor.
- Destekleme Politikaları: Üreticilere yönelik doğrudan destekleme ödemeleri, piyasa dalgalanmalarını karşılamada yetersiz kalıyor.
- Depolama ve Ürün Kalitesi: Üreticiler, ürünlerini saklayacak yeterli altyapıya sahip olmadığından, düşük fiyatlara satış yapmak zorunda kalıyor.
Çözüm Ne Olabilir?
Uzmanlar, üreticiye daha fazla kazanç sağlanması için şu önerilerde bulunuyor:
- Doğrudan üreticiye yönelik fiyat destek mekanizmalarının artırılması.
- Aracıların etkisini azaltacak şekilde üretici kooperatiflerinin güçlendirilmesi.
- Depolama altyapısının iyileştirilerek, üreticilerin ürünlerini daha iyi fiyatlarla satabilmesine olanak sağlanması.
Türkiye, fındık sektöründe küresel liderliğini korurken, bu başarının üreticiye de yansıması için yapısal reformların bir an önce hayata geçirilmesi gerektiği belirtiliyor.
YORUM YAZIN! (Üye olmadan da yorum yazabilirsiniz)
İlk yorumu siz yapın!